Deep Listening: luisteren zonder energieverlies
Wie beroepsmatig veel luistert, herkent vast wel dat het vaak voelt als hard werken, dat luisteren. En iedereen herkent wel privésituaties waarin echt luisteren lastig is en waar je moe en ontevreden uitkomt. De Deep Listening methode biedt voor deze situaties handvatten om écht te luisteren met behoud van energie. Sterker nog je kunt leren luisteren en er energie van krijgen!
Coaches, artsen, therapeuten, professionals (en vrijwilligers) in zorg en welzijnswerk: allemaal mensen die veel te maken hebben met het luisteren naar vaak heftige verhalen en problemen van mensen. Zij zijn bekend met hoe zwaar dat kan zijn. Ook in privésituaties kan het voelen als een energie-lek. Ouders met kinderen, pubers zullen dat kunnen beamen. Of stellen met relatieproblemen: hoe lastig is het dan om te luisteren zonder meteen te reageren! Dat geldt vaak zelfs als er géén problemen zijn. We zijn immers zo gewend om tijdens het luisteren al bezig te zijn met onze eigen reactie. Onze aandacht is dan meer bij onszelf dan bij de ander.
Moet je er helemaal zijn voor die ander?
Wat echter ook vaak gebeurt als we luisteren naar iemands emotionele verhaal of probleem is dat we dan hup met ál onze aandacht bij die ander zijn. Want dat doe je toch als goede luisteraar? Er helemaal zijn voor die ander? En liefst ook nog met heel je hart? Niets is minder waar! Als je jezelf vergeet in het contact, kom je er na het gesprek vaak achter dat je je moe voelt. En als je dat vele malen per dag zo doet omdat het je werk is, dan zal een gevoel van uitputting je niet vreemd zijn.
Balans in afstand en nabijheid
En er is meer aan de hand. Wat doet het met de ander als jij met al jouw aandacht bij hem bent? Vindt hij dat prettig? Of roept het iets anders op? Tijdens een Deep Listening training kun je zelf ervaren hoe dat voelt als die ander met al zijn aandacht bij jou is. Het is opmerkelijk hoe weinig mensen zich daar dan prettig bij voelen. En hoeveel cursisten door deze ervaring anders gaan luisteren. En dat anders luisteren gaat dan over balans brengen in afstand en nabijheid.
Luisteren naar de ander én jezelf
Als die balans er is, kun je contact maken met wat je zelf nodig hebt tijdens het gesprek. Dan komt er gelijkwaardigheid in luisteren naar de ander en luisteren naar jezelf. Je zet daarbij gewaar-zijn van je eigen lichaam in als instrument. In je lichaam zijn om geheel aanwezig te zijn, met geest én lichaam. Je leert om vanuit je lichaam je gewaar te zijn van de ander, van jezelf en de omgeving. Hierdoor kun je ook in je lichaam opmerken wat het verhaal van de ander of de omgeving met je doet. Wat er in je wordt aangeraakt wat van jezelf is en wat je lichaam spiegelt over de ander (via je empathische vermogen, spiegelneuronen).
Luisteren als heilzame interventie
Met dank aan Robin Youngson, Hearts in Healtcare, Nieuw-Zeeland
Luisteren vanuit empathie alleen zorgt echter juist voor dat gevoel van uitputting. Empathie zet in ons brein hersenverbindingen aan het werk die te maken hebben met pijn. Daarom leer je in de Deep Listening training te luisteren vanuit compassievolle verbinding. Bij compassie zijn compleet andere hersendelen betrokken. Deze hebben te maken met je verwant voelen met iemand (de ander is gewoon een andere ik) en samenwerking. Compassievolle verbinding gaat er bovendien over dat je de wens hebt dat het contact voor de ander heilzaam zal zijn.
Vertrouw op het proces van de ander
Dat betekent echter niet dat er per se een uitkomst moet zijn, dat het probleem of de situatie opgelost moet worden. Er is geen agenda, er moet niet per se een bepaald resultaat behaald worden. Behalve dat de ander zich volledig gehoord en gezien zal voelen in het contact. Daarbij is het motto: ‘follow process, trust process and get the hell out of the way’. Tijdens de training zal er daarom ook geoefend worden met luisteren in stilte, zonder de gebruikelijk interventies als samenvatten of doorvragen. Je grijpt zelfs niet in als de ander een stilte laat vallen. Hoe moeilijk dat is weten we allemaal. Want stiltes vinden we vaak erg ongemakkelijk. Als je echter zelf ervaart hoe het is als iemand echt in stilte naar je luistert, dan begrijp je wat dit voor de spreker betekent en hoe het hem helpt in zijn proces.
Kennismakingsworkshop
Heb je interesse in Deep Listening? Dan ben je van harte welkom op de 1-daagse kennismakingstraining in Utrecht. Groepsgrootte door corona-maatregelen: minimaal/maximaal 6 mensen, kosten: € 150. Lees hier meer over de training.
De workshop is zeer geschikt voor professionals uit care, cure, ggz, onderwijs, coaches, (mindfulness-)trainers, rouwbegeleiders, geestelijk verzorgers, managers uit profit en non-profit en anderen die met mensen werken en de wens hebben om hun eigen luisterpraktijk te verdiepen.
Meer over Deep Listening en luisteren
Ik heb al eerder vanuit mijn rol als communicatie-adviseur (communicatie gaat immers voor 80 procent over luisteren) een artikel geschreven over Deep Listening en daarbij zorgprofessionals geïnterviewd die Deep Listening training hebben gevolgd. Je kunt dat artikel hier lezen.
Re-Minding Mindfulness Training + Coaching