Boeddhisme en hersenwetenschap - Re-Minding Mindfulness Utrecht

Oorsprong Deep Listening Training

Awareness Centered Deep Listening Training (ADCLT) is in 2003 ontwikkeld door Rosamund Oliver. Sindsdien hebben meer dan 3.500 professionals die veel luisteren in hun werk de training gevolgd. Zij werken in vakgebieden als senior management, onderwijs, geneeskunde en verpleging, ggz, welzijn, zorg voor verstandelijk gehandicapten, coaching en geestelijke verzorging. De training in Deep Listening combineert de persoonsgerichte benadering van de humanistische psychologie met de boeddhistische traditie van mindfulness en compassie. Beide werken vanuit een holistische visie en geloven in de ingeboren goedheid van de mens. En ook dat geestelijke en sociale problemen het resultaat zijn van afwijkingen van deze natuurlijke aanleg.

Humanistische traditie

In de vijftiger jaren beschreef Abraham Maslov de humanistische psychologie als de derde golf in de psychologie. Destijds werd het vakgebied gedomineerd door behaviorisme (eerste golf) en psychoanalyse (tweede golf). Humanistische psychologie is gebaseerd op het werk van Maslov en Carl Rogers en de filosofische stromingen van het existentialisme en de fenomenologie. Het hanteert een holistische benadering van het menselijke bestaan door onderzoek naar betekenis, waarden, vrijheid, tragedie, persoonlijke verantwoordelijkheid en spiritualiteit. Daarbij ligt de focus op het potentieel van elk individu en het belang van groei en zelfactualisering.

De methoden die binnen Deep Listening worden gebruikt komen uit diverse bronnen, zoals Gestalt, de persoonsgerichte benadering van Carl Rogers en de exponenten van de Neo-Reichiaanse tradities van lichaamswerk zoals Stanley Keleman (Emotionele Anatomie), David Boadella, (Biosynthese), Ron Kurtz (Hakomi), Alexander Lowen (Bio-energetische Analyse) en John Pierrakos (Core Energetica).

Boeddhistische traditie 

De boeddhistische elementen in de training komen uit de Indo-Tibetaanse traditie, die door de Dalai Lama, Chogyam Trungpa en anderen in het Westen is geïntroduceerd. Deze omvat onder andere training van de geest in compassie door middel van contemplaties en visualisaties, methodes voor bewustzijnsmeditatie en aandachtmeditatie. De boeddhistische traditie erkent dat welzijn, gezondheid en geestelijke gezondheid de essentie van onze natuur zijn. En dat deze aangeboren bronnen in ons ook een bron van compassie voor anderen zijn. Deep Listening baseert zich op veel boeddhistische leraren, maar vooral op het werk van de Dalai Lama samen met wetenschappers van het Mind and Life Institute en het wetenschappelijke werk dat zich daarnaast heeft ontwikkeld op het gebied van neurowetenschappen en andere onderzoek naar de lichaam-geest connectie.

Centraal in de training staat het fundamentele principe van bewustzijn of awareness. Je ervaart in de training dat dit geest, lichaam en zijn verbindt. Sommige contemplatieve en meditatieve methoden in deze training zijn ontwikkeld tijdens trainingen voor staf en vrijwilligers in ziekenhuizen, verpleeghuizen en hospices.

Deep Listening Model

Het model van Awareness Centred Deep Listening is gebaseerd op 3 kernvaardigheden:

  • Tot embodiment komen
  • Ondersteunende presentie vasthouden
  • Compassievolle connectie genereren

Embodiment komt uit de Neo-Reichiaanse tradition en is essentieel voor het gebruik van het voor deze Deep Listening training unieke principe van het gebruik van een Luistercentrum. Dat Luistercentrum zorgt ervoor de de awareness heen en weer kan stromen tussen Luisteraar en Spreker. En dat de Luisteraar hierdoor in staat is ook voor zichzelf te zorgen tijdens luistersessies. Dit is nodig omdat daar vaak emotioneel zware inhoud wordt gedeeld. Zo kan geluisterd worden met behoud van energie. Compassievolle connectie, wat de kern is van de luisterrelatie, komt uit de persoonsgerichte traditie. Deze twee elementen worden gecombineerd met methoden uit de boeddhistische traditie om ondersteunende presentie te ontwikkelen via het trainen van onze awareness. Deze nadruk op awareness als de primaire basis voor luisteren komt uit het Tibetaanse Boeddhisme, die leert dat drie belangrijke aspecten aanwezig zijn als we mediteren: mindfulness, awareness en een open houding.

Compassie 

Een eenvoudige definitie van compassie, is de wens dat een ander wezen vrij is van lijden, gecombineerd met een intentie of vastbeslotenheid die wens te verwerkelijken, indien mogelijk. Deze compassie betreft ook onszelf. Compassie is niet slechts een gevoel van sympathie of zorg voor de persoon die lijdt, niet slechts een warm hart dat je die persoon toedraagt, of een duidelijke herkenning van diens behoeften en pijn. Het is ook een constante en praktische om te doen wat mogelijk en nodig is om het lijden te verlichten.

Compassie omvat empathie, liefdevolle vriendelijkheid en warme hartelijkheid. Alsmede een gevoel van verbondenheid met en respect voor anderen, die ook een cognitieve component heeft. Zo wordt compassie begrepen als een combinatie van empathie en verstand. Centraal hierbij is de toepassing van het principe van intentie. Voor je aan een Deep Listening luistersessie begint, is het essentieel dat de Luisteraar de tijd neemt om zijn intentie voor de sessie vast te stellen. Dit kan zo eenvoudig zijn als een paar seconden de tijd nemen om de innerlijke wens te formuleren dat het luisteren heilzaam mag zijn voor de ander.

Meer informatie over Deep Listening

Deep Listening: luisteren zonder energieverlies
Luistertraining Deep Listening
Deep Listening: met heel je wezen luisteren
Thich Nhat Hanh over Deep Listening

Deze tekst is een vrije vertaling van het informatieleflet ‘Origins of Deep Listening Training’, © Copyright 2010- 2017 Rosamund Oliver ACDLT®.